Tìm hiểu quy trình tạc tượng gỗ theo yêu cầu

Tất cả các sản phẩm tượng gỗ đều phải trải qua quá trình chế tác từ khâu chọn gỗ đến nước sơn, đồ dùng, từ tạo hình đến tạc thô đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỳ công. Công việc chế tác tượng hết sức phức tạp và tinh xảo làm sao để người nghệ nhân có thể thổi hồn vào tượng có thần thái và sắc nét. Hãy cùng Tượng Gỗ Độc Đáo tìm hiểu xem quy trình tạc tượng gỗ theo yêu cầu diễn ra như thế nào nhé!

Chọn loại gỗ để tạc tượng:

 

Bước đầu tiên trước khi tiến hành tạc tượng gỗ theo yêu cầu đó là chọn gỗ, theo tiêu chuẩn thường là gỗ có màu chuẩn, vân gỗ rõ nét, phù hợp với ứng dụng và nếu có mùi thơm thì càng tốt.

Gỗ Hương: có đặc điểm cứng, rắn, nặng nhưng dễ chế tác, có mùi thơm giúp tránh mối mọt. Vân gỗ Hương có chiều sâu tạc lên tượng gỗ có độ tinh xảo, sắc nét. Gỗ Hương được nhiều người lựa chọn để tạc tượng bởi nhiều tính chất tốt, hiếm mà chất liệu lại không hề hiếm, giá thành phải chăng.

Gỗ Trắc: có vân đẹp, tom thưa và ngắn nên đanh mặt, thớ gỗ mịn, có mùi hơi chua, có tỷ trọng cao, rất cứng.

Gỗ Cẩm: Có màu đỏ đậm hoặc nhạt, chất lượng dầu cao, kết cấu rõ và đa dạng.

Gỗ Sưa: vừa cứng lại vừa dẻo, chống chịu tốt với thời tiết, có vân đẹp và mùi hương nhẹ.

Gỗ Thông: đặc điểm là mềm và nhẹ, có màu vàng cam nhạt, vân thẳng đều.

Gỗ Mun: là loại gỗ cứng, nặng và giòn,vân gỗ đẹp, khi mới chế tác thường có màu xanh đen, sau một thời gian sử dụng thì chuyển dần sang đen bóng.

Ngoài ra cũng có thể lựa chọn các loại gỗ như Xoan Đào, Hoàng Đàn, Sồi Đỏ,… để tạc tượng gỗ hoặc bàn thờ cúng.

Công cụ để tạc tượng gỗ theo yêu cầu:

Dụng cụ dùng trong tạc tượng gỗ theo yêu cầu khá đa dạng nên tùy vào người nghệ nhân sẽ sự vận dụng một cách linh hoạt. Để có thể tạo lên một tác phẩm hoàn chỉnh và đẹp nhất thì phải hiểu rõ từng dụng cụ cũng như các quy trình tạc tượng gỗ.

Loại sơn dùng trong tạc tượng chính là nhựa của cây Sơn, được người thợ chế thành các loại sơn khác nhau như Sơn Phủ, Sơn Điều và Sơn Thí từ Sơn Sống, dùng để phết lên tượng sau khi được tạc một cách hoàn chỉnh.

Các dụng cụ dùng để sơ chế và tạo hình gồm có cưa, rìu, bào tay hay búa,… các dụng cụ dùng để nạo, vét hay tạo nét cho sản phẩm gồm bào lăn, dụng cụ dao ve, đá giáp, đục chếch,… và các dụng cụ dùng để sơn gồm bút vẽ, thép sơn,..

Quy trình tạc tượng gỗ theo yêu cầu:

Tạo dáng tượng gỗ

Dựa theo yêu cầu của khách hàng, người thợ sẽ nghiên cứu các mẫu đã hoàn thiện trước đó , lựa chọn nguyên liệu gỗ phù hợp với mục đích sử dụng và tính chất của bức tượng, sau đó sẽ vẽ phác dáng tượng ra giấy và lên ý tưởng tạc tượng, tùy vào kích thước của khối gỗ để tính toán sao cho hợp lý.

 Đục cắt gỗ làm tượng

Sau khi đo đạc theo kích thước đã tính và hình khối trong bản vẽ, người thợ ngang sẽ dùng cưa đục cắt, đẽo khối gỗ, tạo hình, giúp hình dung được sản phẩm một cách tổng quát nhất.

Tạo hình cho tượng

Người nghệ nhân sẽ tạc những chi tiết đơn giản trước theo dáng ban đầu như chân, tay, đầu,… chứ chưa đi vào chi tiết cụ thể ngay.

Chạm khắc chi tiết

Bước tạo hình là công đoạn dập mẫu, đục vỡ, đục hạ và đục chi tiết  nhằm tạo ra các đường nét rõ ràng hơn cho bức tượng, thì tiếp theo tạc các chi tiết từ bản mẫu thể hiện ở trong bức tượng và gần như hoàn chỉnh. Sau đó, người thợ sẽ đánh giấy giáp, tạo bóng và lắp ráp các chi tiết của bức tượng.

 Hoàn thiện tượng

Công đoạn tiếp theo sau khi chạm khắc là phủ sơn để hoàn thiện bức tượng, theo lần lượt từng lớp là sơn hom, sơn trùm kín, rồi đến sơn thí, sơn phủ, sơn cầm và cuối cùng là dán vàng, dán bạc để trang trí. Tùy vào tính chất cũng như đặc điểm của bức tượng mà chọn dán vàng hay dán bạc.

Công đoạn hoàn thiện tượng đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và cẩn thận tới từng chi tiết để tác phẩm được chỉn chu nhất, sau đó tùy theo yêu cầu của khách hang mà người nghệ nhân có thể phủ màu và vẽ trang trí tượng .

Trên đây là những hiểu biết cơ bản về quy trình tạc tạc tượng gỗ theo yêu cầu, không hề đơn giản mà đòi hỏi người nghệ nhân phải rất công phu và tâm huyết, tốn nhiều thời gian lẫn công sức mới ra được tác phẩm tượng đẹp và có hồn.